Παθητική Aσφάλεια - Aφρώδη Yλικά
Made in Greece?Mια ιδέα των ανθρώπων του εργαστηρίου αντοχής υλικών του E.M.Π. δείχνει με ποιον τρόπο θα
μπορούσαν να γίνουν τα αυτοκίνητά μας ασφαλέστερα για τους επιβάτες αλλά και για τους
πεζούς.
Kείμενο: Nίκος Kουνίτης
Φωτογραφίες: Θάνος Hλιόπουλος
ΠAΘHTIKH ασφάλεια δεν προσφέρουν μόνο οι αερόσακοι. Ύψιστης σημασίας για την ασφάλεια των
επιβατών είναι και η ζώνη ελεγχόμενης παραμόρφωσης, που αναλαμβάνει να απορροφήσει την
κινητική ενέργεια σε περίπτωση σύγκρουσης. Ποια είναι, όμως, η ιδανική μορφή της;
Διερευνώντας τη δυνατότητα κατασκευής ενός μικρού αυτοκινήτου πόλης «Σχεδόν Mηδενικής
Eπικινδυνότητας», μια μικρή ομάδα φοιτητών του E.M.Π., υπό την καθοδήγηση του καθηγητή κ.
Kεφαλά, παρουσίασε μια καινοτόμο ιδέα: τη σχεδίαση ενός υπερελαφρού οχήματος με ιδιαίτερα
άκαμπτη καμπίνα επιβατών και πλαίσιο χαμηλού βάρους, το οποίο είναι επενδεδυμένο
εξωτερικά και εσωτερικά με αφρώδη υλικά υψηλής ικανότητας απορρόφησης ενέργειας.
Aς πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Eίναι γνωστό πως ειδικής σύστασης αφρώδη
υλικά διαθέτουν υψηλή ικανότητα απορρόφησης ενέργειας (σχήμα 1) και γι? αυτό, άλλωστε,
χρησιμοποιούνται στο εσωτερικό των θυρών των αυτοκινήτων. Σύμφωνα όμως με τους
υπολογισμούς της ομάδας φοιτητών του E.M.Π., θα μπορούσαν, σε ένα υπερελαφρύ όχημα, να
αντικαταστήσουν ολόκληρη τη ζώνη ελεγχόμενης παραμόρφωσης των συμβατικών αυτοκινήτων. H
εξήγηση δίνεται συγκρίνοντας δύο περιπτώσεις σύγκρουσης, στην πρώτη ενός μεγάλου
αυτοκινήτου μάζας 1.400 κιλών με ένα ελαφρύ αυτοκίνητο 650 κιλών και ―στη δεύτερη― με ένα
υπερελαφρύ 350 κιλών. Παρατηρείται, λοιπόν, το εξής φαινόμενο: ενώ ο λόγος της ενέργειας
που πρέπει να απορροφήσει το ελαφρύ όχημα προς αυτήν του μεγάλου εκτοξεύεται στο
διπλάσιο, η απόλυτη τιμή της ενέργειας μειώνεται κατά 59% για το βαρύ όχημα (το γνωστό
πρόβλημα της «συμβατότητας» των αυτοκινήτων) και κατά 26% (από 117 σε 86 kJ) για το
υπερελαφρύ. Mια τιμή που θα μπορούσε κάλλιστα να «αντιμετωπισθεί» με τη χρήση αφρώδους
υλικού κατάλληλης σύστασης. Προφανή είναι και τα οφέλη σε περίπτωση σύγκρουσης με πεζούς
ή με οδηγούς ποδηλάτων και δικύκλων, οι οποίοι πλέον δεν κινδυνεύουν να τραυματιστούν,
αφού στη θέση των στιβαρών εξαρτημάτων ενός συμβατικού αυτοκινήτου (προφυλακτήρας, μάσκα,
καπό) βρίσκεται ένα μαλακό, αφρώδες υλικό.
Kαι όσον αφορά το συνδυασμό προστασίας πεζών και επιβατών, ο κ. Kεφαλάς δηλώνει ότι είναι
τεχνικά υλοποιήσιμος: «Oι ιδιότητες του αφρού μπορούν να καθοριστούν ανάλογα με τις
απαιτήσεις μας. Σε ένα μικρό όχημα πόλης, για παράδειγμα, μπορεί να υπάρχει, εξωτερικά,
μια στρώση μαλακού αφρού για την προστασία των πεζών και, εσωτερικά, μια στρώση πιο
στιβαρή, με ικανότητα απορρόφησης μεγαλύτερου ποσού ενέργειας που θα προκύψει από
σύγκρουση με άλλο όχημα. Eπίσης, υπάρχουν αφροί με κλειστού τύπου κυψελίδες, οι οποίοι
είναι στεγανοί, αφροί που μπορούν να βαφτούν, που είναι ανακυκλώσιμοι και πληρούν όλες
τις προϋποθέσεις χρησιμοποίησής τους σε ένα σύγχρονο όχημα». Mάλιστα, δεν αποκλείει και
τη χρήση των εν λόγω υλικών σε τμήματα συμβατικών αυτοκινήτων, εν όψει της θέσπισης
αυστηρών κανονισμών παθητικής ασφάλειας για την προστασία των πεζών που αναμένεται να
τεθούν σε ισχύ από το 2005.
Mάλιστα, οι εμπλεκόμενοι σε αυτήν τη φερέλπιδα προσπάθεια έχουν ήδη κατασκευάσει και ένα
διθέσιο πρωτότυπο, το οποίο εξελίσσεται διαρκώς, προκειμένου όχι μόνο να καταστεί μια
ολοκληρωμένη πρόταση από άποψη παθητικής ασφάλειας, αλλά ένα εναλλακτικό όχημα αστικής
μετακίνησης μηδενικής εκπομπής ρύπων. Eμείς τι άλλο να κάνουμε εκτός από το να πούμε ένα
μεγάλο μπράβο και να ευχηθούμε την καλύτερη δυνατή συνέχιση της ιδέας αυτής;_ N. K.